بهاریه ها- بخش پنجم
بابا طاهر
یاد آوری: در بخش پنجم بهاریه ها، دو بیتی هایی منتخب(فهلویات) از عارف و شاعر بزرگ، بابا طاهر عریان همدانی، تقدیم خوانندگان وبلاگ می شود. هرچند این ترانه ها با بهاریه های مصطلح متفاوت است لیکن مضمون آن بهار و طبیعت نوی آن است.
به جز پنج دوبیتی آخری، همگی از چاپ اول کتاب شرح و احوال و آثار باباطاهر عریان، به کوشش دکتر جواد مقصود، گزینش شده که از سوی انجمن آثار ملی در سال 1356 انتشار یافته است و پنج دو بیتی آخری، برگرفته از دیوان بابا طاهر، به تصحیح و خطّ آقای محمد علی صادقی (یغما)، انتشارات ققنوس، چاپ اول، زمستان 1363 است و مطالب آمده میان دو کمان در آخر هر دو بیتی ، اشاره به صفحه همان کتاب ها دارد.
**********************
بهار آمد به صحرا و در و دشت جوانی هم بهاری بود و بگذشت
ســــر قبــــر جوانــان لاله رویه دمی که مهوشان آین به گلگشت (104)
***************
لاله کاران دگر لاله مکارید باغبانان دو دست از گل بدارید
اگر عهد گلان این بو که دیدم بیخ گل بر کنید و خار بکارید (108)
***************
شوانم خواب در مرز گلان کرد گلم واچید و خوابم را زیان کرد
باغبان دید که مو گل دوست دیرم هزاران خار بر گل پاسبان کرد (110)
***************
آلاله کوهسارانم ته ئی یار بنوشه جو کنارانم ته ئی یار
آلاله کوهساران هفتهای بی امید روزگارانم ته ئی یار (111)
***************
دیدم آلاله ای در دامن خار واتم آلالیا کی چینمت بار
بگفتا باغبان معذور می دار درخت دوستی دیرآورد بار (113)
***************
گلش در زیر سنبل سایه پرور نهال قامتش نخلی است نوبر
زعشق آن گل رخسار سوری چو بلبل ناله و افغان برآور (114)
***************
جدا از رویت ای ماه دل افروز نه روز از شو شناسم نه شو از روز
وصالت گر مرا گردد میسر بود هر روز من چون عید نوروز(114)
***************
بوره بلبل بنالیم از سر سوز بوره عشق سحر از مو بیاموز
تو از بهر گلی پنج روزه نالی مو از بهر دلآرامم شو و روز (115)
***************
حرامم بی ته بو آلاله و گل حرامم بی ته بو آواز بلبل
حرامم بی اگر بی ته نشینم کشم در پای گلبن ساغر مل (119)
***************
باده بر گیرم و سیر گلان شم کنار سبزه و آب روان شم
دو سه جامی خورم با شادکامی وایم مست و به سیرلالیان شم (127)
***************
مو کز سوته دلانم چون ننالم مو کز بیحاصلانم چون ننالم
نشسته بلبلان با گل بنالند مو که دور از گلانم چون ننالم (127)
***************
سر کوه بلند چندان نشینم که لاله سر درآره مو بچینم
چو لاله بی وفا سر برنیاره به عهد بی وفایان چون نشینم (130)
***************
اگر چشمم بدوزی دوته خواهم وگر جسمم بسوزی سوته خواهم
اگر باغم بری بر چیدن گل گلی همرنگ و هم بوی ته خواهم (132)
***************
بهارم بی خزان ای گلبن مو چه غم کنده ببو بیخ و بن مو
برس ای سوته دل یکدم به دردم ته ای امروز دل تازه کن مو (139)
***************
نسیمی کز بن آن کاکل آیو مرا خوشتر ز بوی سنبل آیو
چو شو گیرم خیالت را در آغوش سحر از بسترم بوی گل آیو (141)
آرامگاه بابا طاهر در همدان
***************
عزیـــــزان موســــم جوش بهاره چمن پر سبزه صحرا لاله زاره
درین موسوم دمی فرصت غنیمت که دنیای دنـــــــــــی بی اعتباره (145)
***************
دلم میل گل باغ ته دیره سراسر سینهام داغ ته دیره
بشم آلاله زاران دل کرم شاد دیــــم آلاله هم داغ ته دیره (146)
***************
سحرگاهان فغــــان بلبلانه به یاد روی پر نور گلانه
ز آه مو فلک آخر حذر که اثر در نالـــــــهٔ سوته دلانه (148)
***************
دلــــم بـــی عندلیب خوش نوائی که مینالد ز غم هر صبح گائی
به شاخ گل سحر بلبل همی گفت که ای گل بی وفائی بی وفائی (152)
***************
به جز این مو ندارم آرزوئی که باشد همدم مو لالهروئی
اگر درد دلم واژه به کوهان دگر در کوهساران گل نروئی (153)
***************
آلاله کوهساران هفته ای بی بنفشه جو کناران هفتهای بی
منادی میکرم شهرو به شهرو وفای گلعذاران هفتهای بی (153)
***************
زمان لاله زاران هفتهای بی که فصل نوبهــــاران هفتهای بی
غنیمت دان وصال یار جانی که وصل روی یاران هفتهای بی (154)
***************
بسوی باغ و بستان لاله وا بی همه موها مثال ژاله وا بی
وگر سوی خراسان کاروان را رهانم مو سوی بنگاله وا بی (155)
***************
دلم بلبل صفت حیران گل بی درونم چون درخت پی به گل بی
خونابه بار دیرم ارغوان وار درخت نهله بارش خون دل بی (160)
***************
هزارون لاله گویــــــن در جهان بی همه بر مو دهن بر دل گران بی
آلالهٔ خوم که خوشرنگست و خوشبو سرافــــراز همـــــــه آلالیان بی (161)
***************
بهار آئی به هر شاخی گلی بی به هر لاله هزاران بلبلی بی
به هر مرزی نیارم پا نهادن مباد از مو بتر سوته دلی بی (164)
***************
بواجی که چـــرا تــــه بی قراری مگر پروردهٔ باد بهاری
چرا گردی بکوه و دشت و صحرا به جان او ندارم اختیاری (167)
***************
هرکه دردی نداره مرده اولی دل بی درد و عشق افسرده اولی
سحر بلبل زند آوا به گلبـــــــن که هر که عشق نداره مرده اولی (169)
***************
بوره ای روی تو باغ بهارم خیالت مونس شبهای تارم
خدا دونه که در دنیای فانی بعینه عشق ته کاری ندارم (122)
***************
سحرگاهان که بلبل بر گل آیو بدامان اشک چشمم گل گل آیو
روم در پای گل افغان کنم سر که هر سوته دلی در غلغل آیو (181)
***************
دلی همچون دل نالون مو نه غمی همچون غم هجرون مو نه
اگر دریا اگر ابر بهاران حریف دیدهٔ گریان مو نه (193)
***************
ز کشت خاطرم جز غم نروئی ز باغم جز گل ماتم نروئی
ز صحرای دل بی حاصل مو گیاه ناامیدی هم نروئی (233)
***************
گلان فصل بهاران هفتهای بی زمان وصل یاران هفتهای بی
غنیمت دان وصال لاله رویان که گل در لاله زاران هفتهای بی (273)
***************
معنی واژه ای مشکل:
آین= بیآیند بو= بود، باشد شوانم= شب هایم ته= تو بنوشه= بنفشه واتم= گفتم بوره= بیا مل= شراب دوته= دوخته سوته= سوخته ببو= بوده باشد دیره = دارد بشم= بروم کرم = کنم دیــــم= دیدم واژه=گوید میکرم= می کنم شهرو به شهرو= شهر به شهر وا بی = بشود، باز شود نهله= تشنه خوم= خودم بواجی= بگویی