چه بگویم ؟     (حقوقی، ادبی و اجتماعی)

تاریخ وکالت در ایران 2

فصل نخست - ایران باستان

بخش دوم: وکالت در ایران باستان

پاره نخست در چهاربهره: (وکیل یا سخنگو ، معادلات وکیل در زبان های باستانی ایران، وضع وکالت در زمان هخامنشیان و ساسانیان، وکالت درویشان)

نوشته ی محمد مهدی حسنی

چکیده:

در ادامه بررسی تاریخ و پیشینه وکالت دادگستری در کشورمان (فصل نخست - ایران باستان)، در شماره پیشین بعد از بیان مقدمه ای تاریخی در این باره و نیز اشاره به عناوین بخشهای بعدی و تقسیم بندی مباحث، نگاهی به دادرسی و دادگستری و منابع حقوق و تاریخ حقوق در ایران باستان، داشتیم. اینک در بخش دوم (وکالت در ایران باستان)، در نخستین پاره از سه پاره، به بیان پنج مبحث یعنی: معنا و مفهوم و نیز بررسی ریشه‌شناسیِ واژگان وکیل یا سخنگو ، واژه های برابر و همسنگِ وکیل در زبان های باستانی ایران، وضع وکالت در زمان هخامنشیان، و نیز ساسانیان و آنگاه مقوله : "وکالت درویشان" می پردازیم. و با بررسی منابع به دست آمده و نیز گفتارهای تاریخ‌نگاران و شرق شناسان، نهاد وکالت دادگستری را در این برش از تاریخ درخشان کشورمان، بررسی و منابع های موجود را بازنگری می نمائیم.

کلیدواژه:

تاریخ حقوق و دادگستری در ایران باستان، تاریخ وکالت در ایران باستان، منابع حقوق ایران باستان، متون باستانی وکالت، مادیکان هزار دادستان

لطفاً برای خواندن بقیه مقاله به ادامه مطلب بروید. و برای دانلود فایل pdf مقاله اینجا کلیک فرمایید

منبع: ( برگرفته از فصلنامه وکیل مدافع - ارگان کانون وکلای دادگستری خراسان، سال چهاردهم، شماره 24/ زمستان 1403- صص: 149-183)

هر دم از این باغ بری می رسد

(نقد یک رأی قضایی - استناد به یافته های جدید علوم اجتماعی و مکاتب ادبی و فلسفی جدید به جای مقررات قانونی و اصول و متون فقهی)

نوشته: محمدمخدی حسنی

به تازگی روبرو با صدور آرایی قضایی هستیم، که انشاکنندگان آن، بی محابا ، به جای اجرای مرّ قانون و در صورت سکوت و ابهام، مراجعه به فقه اسلامی (توجه به احکام اولیه و اصول و قواعد فقهیه)، به استناد یافته های جدید علوم اجتماعی و بالاخص نظریات علمای غربی و با تمسک به اصولی مانند: راه حل منصفانه، رویکرد پدیدارشناسی (توجه به ریشه عرفی و تکنیکی عقود) ، کارکرد اقتصادی (افزایش تورم و بی ارزش شدن پول)، اصول اجتماعی (کمک به توزیع ثروت)، تئوری موازنه قراردادی و اصل حسن نیت و ..... به حل اختلاف میان مردم می پردازند.

اشتباه نشود، نویسنده مطلب، عنادی با یافته های ناشی از ناموس تطور و تکامل اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و فلسفی جامعه بشری نداشته و حتی قصد نقد و انکار آن را هم ندارد. و شاید در بسیاری از موارد با شدت و ضعف و داشتن نقد، با این اندیشه های تازه همداستان باشد. اما در موضع بحث براین باور است که دادرس، به هنگام انشای رأی و رفع اختلاف میان خصمان، مکلف به اجرای مقررات نصب (مرّ قانون و در صورت سکوت و ابهام، مراجعه به منابع فقه اسلامی) است. و اگر به جای استناد به آنها، به یافته های فلسفی غرب و به جای احراز أراده متعاملین به قاعده انصاف و مانند آن تمسک نماید، مرتکب نوعی اجتهاد در مقابل نص شده است.

لطفاً برای خواندن بقیه مقاله به ادامه مطلب بروید. و برای دانلود فایل pdf مقاله اینجا کلیک فرمایید

منبع: ( برگرفته از فصلنامه وکیل مدافع - ارگان کانون وکلای دادگستری خراسان، سال چهاردهم، شماره 24/ زمستان 1403- صص: 245-266)

دزدی و ربودن در آینه امثال فارسی و فرهنگ عامه

(بخش دوم)

نوشته : محمد مهدی حسنی

چکیده:

در شماره پیشن فصلنامه و در بخش نخست، پس از بیان مقدمه‌ای کوتاه، به مترادفات و گویش های مختلف از دزدی، حرامی، راهزن، راه‌گیر، شب‌رو، طرار، قطاع الطریق و جیب‌بُر (واژه‌ها و ترکیبات عامیانه مرتبط با ربودن) پرداختیم و همچنین تحلیل معنا وذکر مفاهیم برخی از این امثال و زبانزدهای مربوط از حیث بررسی ریشه و نیز بار معنایی آنها از دیدگاه های اخلاقی و اجتماعی و قضایی و حقوقی و سیاسی موضوع بحث شد و نیز به برخی داستان مثلها و بیان چند متل و نیز باورها و یک بازی عامیانه در پیوند با دزدی و ربودن اشاره نمودیم . باتوجه به تناوری مطالب، در بخش نخست، اصل نوشته و نیز ضرب‌المثل هایی که با حرف آ و الف و ب آغاز می‌شد، آمد، اینک و در بخش دوم (جاضر)، بقیه أمثال و زبانزدهای فارسی مربوط به ربودن یا حاوی واژه های مربوط به دزدی از حرف پ الی پایان دال می آید و در بخش سوم پژوهش که در شماره آتی فصلنامه چاپ خواهد شد، بقیه أمثال و نیز منابع و مصادر پژوهش تقدیم خواهد شد.

واژگان کلید:

فولکلور، فرهنگ عامه، أمثال، ضرب‌المثل، باورهای عامیانه، بازی محلی، سرقت ، دزدی، ربودن، انتقاد اجتماعی

لطفاً برای خواندن بقیه مقاله به ادامه مطلب بروید. و برای دانلود فایل pdf مقاله اینجا کلیک فرمایید

منبع: ( برگرفته از فصلنامه وکیل مدافع - ارگان کانون وکلای دادگستری خراسان، سال چهاردهم، شماره 24/ زمستان 1403- صص: 184-214)

بیدادگاهی بر تارک تاریخ خراسان

(روایت بردار کردن حسنک وزیر: متن و تحلیل ادبی و حقوقی آن)

بخش دوم - متن روایت

نوشته‌ی محمدمهدی حسنی

چکیده:

مطابق روال بخش متون فصلنامه در این شماره متن زیبا و ادبی "روایت بردار شدن حسنک وزیر" از تاریخ ارزشمند بیهقی آورده می شود. در بخش نخست (شماره پشین فصلنامه)، آگاهی های در باره نویسنده و همچنین ارزش تاریخی و ادبی کتاب دادیم؛ در این راستا، نخست روایت مذکور را از منظر ادبی و سپس تاریخی بررسی نمودیم و خیلی کوتاه از زندگی و شخصیت قهرمان روایت (حسنک) گفتیم و آنگاه روایت مزبور از منظر حقوقی و قضایی و نیز جرم شناسی واکاوی شد و اینک متن روایت را خواهیم آورد و برای فهم بهتر متن، در پاورقی واژه ها و ترکیبات و تعبیرات مشکل، معنا و برخی شرح داده می‌شود.

کلیدواژه‌ها:

تاریخ بیهقی، غزنویان، حسنک وزیر، تحلیل ادبی و حقوقی روایت، متن "ذکر بردار کردن امیر حسنک وزیر"

لطفاً برای خواندن بقیه مقاله به ادامه مطلب بروید. و برای دانلود فایل pdf مقاله اینجا کلیک فرمایید

منبع: ( برگرفته از فصلنامه وکیل مدافع - ارگان کانون وکلای دادگستری خراسان، سال چهاردهم، شماره 24/ زمستان 1403- صص: 149-183)