بازخوانی نخستین دادرسی قانونی (عرفی) در کشور ما؛
محاکمه عاملان فروش دختران قوچانی و به اسارت رفتن زنان باشقانلو
(بخش نخست)
نوشته: محمدمهدی حسنی (وکیل پایه یک دادگستری)
درآمد
فروش دختران قوچانی به ترکمنان و ارامنه عشقآباد و اسیر شدن زنان باشقانلو در زمان والی گری آصف الدوله در خراسان و حکمرانی پسرش امیرحسینخان بر قوچان و سالار مفخم شادلو بر بجنورد؛ در بهار و اواخر تابستان سال 1284 شمسی (1323 قمری) رخ داد، اما آنان و سایر متهمین یک سال و اندی بعد و مقارن با دوران مشروطیت و مجلس اول شورای ملی محاکمه شدند. اگر امروز ما به اخبار این دادگاه آگاهی داریم تنها به خاطر تلاش نخستین نسل از روزنامهنگاران شجاع و آگاهی است که جریان این محاکمه مهم را در روزنامههای خود بازتاب دادند. یکی از این یومیهها، «محاکمات» است. این نشریه پس از روزنامه وقایع عدلیه که در عصر ناصری منتشر میشد نخستین نشریه حقوقی با امتیاز شخصی است (پروین، 1390، 255) که خلاصه مذاکرات محاکم عدلیه، اوقاف، تجارت و خارجه را جهت آگاهیرسانی تودههای مردم نشر میداد. شماره نخست این روزنامه از شنبه 8 جمادیالاول 1325 قمری به مدیریت مجدالاسلام کرمانی روی کاغذ نیم ورقی منتشر و حدود یک سال تا کودتای باغ شاه انتشارش دوام یافت (براون، 1386، 637؛ طباطبایی، 1366، 142 و 316) و دیگری «حبلالمتین» به مدیریت سید حسن کاشانی و صاحبامتیازی برادرش مؤید الاسلام (سید جلالالدین کاشانی) است. این دو نشریه صورت کامل محاکمه موردنظر را انتشار دادند و همچنین بخشهایی از دادگاه، در یومیه صبح صادق منتشر شد.
بقیه در ادامه مطلب