چه بگویم ؟     (حقوقی، ادبی و اجتماعی)

کبر قاضی

محمد مهدی حسنی

وَ لا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّكَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولًا برگردان: هرگز در روی زمین به کبر و ناز راه مرو که به نیرو زمین را نتوانی شکافت و به کوه در سربلندی نخواهی رسید (قرآن کریم - سوره اسری آیه 36)

مبین حقیر ، گدایان عشق را کاین قوم

شهـــان بی کمر و خسروان بی کلهنـد (حافظ)

روزی برای دیدن یکی از دوستان قاضی به دادگاه تجدید نظر استان، رفتم، مستشاری تازه، به جمع اعضای دادگاه پیوسته بود، که تا آنزمان افتخار آشنایی با او را نداشتم. رئیس دادگاه به هنگام معرفی اینجانب غلو کرده و گفت: " فلانی اهل شعر و موسیقی است و بلانسبت شما ساز می زند." مستشار جدید با خواندن حدیثی که در خاطرم نمانده است، گفت جای این آقا در ته دوزخ است.

بلافاصله جواب دادم آقا اسلام دین رأفت و رحمت است و خداوند مهربانترین و با گذشت ترین موجود نسبت به ما آدمیان است

به قول برخی مفسرین که در تفسیر آیه : ***(( بسم الله الرحمن الرحیم ))***

گفته اند: "رحمان" رحمت عام خداوندی است و همه افراد اعم از صالح و طالح٬ عابد و فاسق٬ گناهکار و بيگناه را در بر می گیرد * و "رحیم" رحمت خاصّ باری تعالی ویژه مؤمنان است، * از این رو امثال بنده به همین صفت "الرحمن" نیز دل خوش و امید داریم

انبیـــــا گفتنــد نومیـــدی بـــــــدست

فضل و رحمت های باری بی حدست

از چنین محســـــن نشایــد ناامیــــــد

دست در فتــــــراک این رحمت زنیـــد (مولوی)

و ادامه دادم که : به هر حال بنده در روز جزا با شاکیِ واحدِ خود، یک جوری کنار می آیم. ولی شما باید از عاقبت خود بترسید که اگر در پای میزان، شکات شما را صدا زنند، از اینجا تا شاندیز (یکی از ییلاق های تفریحی مشهد، که اکنون شهری شده است) دهها صف طولانی می بندند و خودتان مستحضرید که خداوند دخالت در حق الناس را نیز بر نمی تابد، لذا تصدیق فرمائید که کدام یک از ما دو، باید در ته سقر، سقّزِ آتشین بجویم؟

پس از آن در حالی که این بیت صائب تبریزی را در زیر لب زمزمه می کردم، از آنها جدا شدم :

پوچ شــــد، از دعوی بیهوده، مغز خودفـروش

آب را کف می کند دیگی که ننشیند ز جوش

(((((((((((((((((((((()))))))))))))))))))))))

* برخی مفسرین می گویند: رحمان" به واسطه صیغه مبالغه بودن که بر فزونی و وسعت دلالت دارد، رحمت عام خداوندی است و همه افراد اعم از گناهکار و بيگناه را در بر می گیرد و "رحیم" به دلیل صفت مشبهه بودن که بر استمرار و دوام دلالت دارد، رحمت خاصّ باری تعالی ویژه مؤمنان است.

هرگاه در دعای عرفانی کمیل می خوانیم : " برحمتک التی وسعت کل شیء" آن ناظر بر همین معنی است که به نوبه خود بازگوی کلام حضرت احدیت (جلّ) در سوره اعراف آیه 56 است: " و رحمت وسعت کل شیء "