چه بگویم ؟     (حقوقی، ادبی و اجتماعی)

بهاریه ها بخش هشتم

حافظ

یاد آوری:

در بخش هشتم بهاریه ها، شعر هایی منتخب از شمس الدین محمد حافظ، معروف به "خواجه حافظ" و ملقّب به "لسان الغیب" شاعر شهیر و قدر قرن هشتم هجری تقدیم خوانندگان وبلاگ می شود. این اشعار همگی از چاپ دوم دیوان حافظ ، به تصحیح و توضیح استاد شادروان پرویز ناتل خانلری ، گزینش شده که در دو مجلّد از سوی انتشارات خوارزمی در سال 1362انتشار یافته است و عدد آمده میان دو کمان در آخر هر شعر، اشاره به صفحه همان کتاب دارد و نشانی (*) در سمت راست عدد، دلالت بر این دارد که شعر از جلد دوم کتاب برگرفته شده است. با توجه به محدویت موجود، از جسارت و گستاخی خود مبنی بر حذف برخی از ابیات که غیرمرتبط با بهار و طبیعت است، از محضر خواجه بزرگ و نیز دوستان خواننده، پوزش می طلبم.

لطفاً برای خواندن بقیه به ادامه مطلب بروید.

بهاریه ها - بخش هفتم

سعدی

بوی بهار آمد بنال، ای بلبل شیرین نفس

ور پایبندی همچو من فریاد می‌خوان از قفس (479)

یاد آوری: در بخش هفتم بهاریه ها، اشعاری منتخب از شیخ اجل مشرف الدین شیرازی متخلّص به سعدی، شاعر شیرین و صاحب سخن، تقدیم خوانندگان عزیز وبلاگ می شود. اشعار آمده، از کلیات سعدی، به کوشش مظاهر مصفا، تهران، انتشارات روزنه، چاپ اول، 1383 ؛ گزینش شده است و شماره میان دو کمان، در آخر هر شعر، اشاره به صفحه همان کتاب دارد. همچنین معانی واژهای سخت (با رنگ پررنگتر) در آخر شعرها از همان جا نقل شده است :

**************

وقتي دل سودايي مي رفت به بستان ها بي خويشتنم کردي بوي گل و ريحان ها
گه نعره زدي بلبل گه جامه دريدي گل با ياد تو افتادم وز ياد برفت آن ها
تا خار غم عشقت آويخته در دامن کوته نظري باشد رفتن به گلستان ها (350)

لطفاً برای خواندن بقیه شعرها به ادامه مطلب بروید.

بهاریه ها - بخش ششم

نظامی

جبـــــرئیلــم نــــــه، چینـــــی قلمم

بـــــــر صحیفه چنین کشـــد رقمم

کین فسون را که چینی آموز است

جامه نو کن که فصل نوروز است (هفت پیکر- 32)

یاد آوری:

در بخش ششم بهاریه ها، ابیاتی منتخب از خمسه یا پنج گنج حکیم نظام الدین الیاس بن یوسف بن زکی بن مویّد مشهور به نظامی گنجوی شاعر و داستانسرای بزرگ قرن ششم، تقدیم خوانندگان وبلاگ می شود. اشعار آمده، از چهار منبع زیر گزینش شده است :

1 - احوال و آثار و شرح مخزن الاسرار، نظامی گنجوی، دکتربرات زنجانی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ ششم بهار 1381

2 - خسرو و شیرین ( متن علمی و انتقادی) ، نظامی گنجوی ، به تصحیح : آقای دکتر برات زنجانی ، انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ اول ، پائیز 1376

3 - شرفنامه ( متن علمی و انتقادی) ، نظامی گنجوی ، به تصحیح : آقای دکتر برات زنجانی ، انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ اول ، تابستان 1380

4 - هفت پیکر ( متن علمی و انتقادی) ، نظامی گنجوی ، به تصحیح : آقای دکتر برات زنجانی ، انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ دوم ، تابستان 1380 . و مطالب آمده میان دو کمان در آخر هر شعر، اشاره به صفحه همان مثنوی دارد. همچنین معانی واژهای سخت (با رنگ پررنگتر) در آخر شعرها از همان جا نقل شده است :

لطفاً برای خواندن شعرها به ادامه مطلب بروید.

بهاریه ها- بخش پنجم

بابا طاهر

یاد آوری: در بخش پنجم بهاریه ها، دو بیتی هایی منتخب(فهلویات) از عارف و شاعر بزرگ، بابا طاهر عریان همدانی، تقدیم خوانندگان وبلاگ می شود. هرچند این ترانه ها با بهاریه های مصطلح متفاوت است لیکن مضمون آن بهار و طبیعت نوی آن است.

به جز پنج دوبیتی آخری، همگی از چاپ اول کتاب شرح و احوال و آثار باباطاهر عریان، به کوشش دکتر جواد مقصود، گزینش شده که از سوی انجمن آثار ملی در سال 1356 انتشار یافته است و پنج دو بیتی آخری، برگرفته از دیوان بابا طاهر، به تصحیح و خطّ آقای محمد علی صادقی (یغما)، انتشارات ققنوس، چاپ اول، زمستان 1363 است و مطالب آمده میان دو کمان در آخر هر دو بیتی ، اشاره به صفحه همان کتاب ها دارد.

**********************

بهار آمد به صحرا و در و دشت جوانی هم بهاری بود و بگذشت

ســــر قبــــر جوانــان لاله رویه دمی که مهوشان آین به گلگشت (104)

***************

لاله کاران دگر لاله مکارید باغبانان دو دست از گل بدارید

اگر عهد گلان این بو که دیدم بیخ گل بر کنید و خار بکارید (108)

لطفاً برای خواندن بقیه ابیات به ادامه مطلب بروید.

بهاریه ها- بخش چهارم

سنایی

یاد آوری: در بخش چهارم بهاریه ها، شعرهایی منتخب از حکیم ابوالمجد مجدود بن آدم سنائی غزنوی ، تقدیم خوانندگان وبلاگ می شود. اشعار آمده، همگی از چاپ سوم دیوان سنائی غزنوی، به تصحیح استاد مدرس رضوی، گزینش شده که از سوی انتشارات کتابخانه سنائی در سال 1362 انتشار یافته است و مطالب آمده میان دو کمان در آخر هر شعر، اشاره به صفحه همان کتاب دارد.

*** *** ***

آراست جهان دار دگرباره جهان را چو خلد برین کرد، زمین را و زمان را

فرمود که تا چرخ یکی دور دگر کرد خورشید بپیمـــــــود مسیــــر دوران را

ایدون که بیاراست مر این پیر خرف را کاید حسد از تازگیش تازه جوان را

هر روز جهان خوشتر از آنست چو هر شب رضوان بگشاید همه درهای جنان را

گویی که هوا غالیه آمیخت به خروار پر کرد از آن غالیه‌ها غالیه‌دان را

گنجی که به هر کنج نهان بود ز قارون از خاک برآورد مر آن گنج نهان را

لطفاً برای خواندن بقیه شعرها به ادامه مطلب بروید.

بهاریه (بخش سوم)

خیّام

یاد آوری: در بخش سوم بهاریه ها، بیست رباعی منتخب از دانشمند و فیلسوف و شاعر بزرگ نشابوری، حکیم عمر خیام تقدیم خوانندگان وبلاگ می شود. رباعیات آمده، همگی از چاپ دوم کتاب رباعیات خیام به تصحیح و تحشیه استادان و شادروان: محمد علی فروغی و دکتر قاسم غنی (به اهتمام ع. جربزه دار) گزینش شده که از سوی انتشارات اساطیر در سال 1373انتشار یافته است و مطالب آمده میان دو کمان در آخر هر رباعی، اشاره به صفحه همان کتاب دارد.

ابرآمد و باز بر سر سبزه گریست بی بادهٔ گلــرنگ نمی‌باید زیست

این سبزه که امروز تماشاگه ماست تا سبزهٔ خاک ما تماشاگه کیست (52)

لطفاً برای خواندن بقیه شعرها به ادامه مطلب بروید.

بهاریه ها (بخش دوم)

رودکی

یادآوری: در بخش دوم بهاریه ها، ابیاتی منتخب از استاد سخن رودکی تقدیم خوانندگان وبلاگ می شود. ابیات آمده، همگی از چاپ سوم کتاب محیط زندگی و احوال و اشعار رودکی، تالیف: استاد سعید نفیسی، گزینش شده است که از سوی انتشارات امیر کبیر در سال 1360 انتشار یافته است و مطالب آمده میان دو کمان در آخر شعرها، اشاره به صفحه همان کتاب دارد. و همچنین واژه های سخت، معنا شده است. (برخی معانی، از حواشی کتاب دیوان شعر رودکی، دکتر جعفر شعار ، نشر قطره ، چاپ سوم ، 1382 نقل شده است)

*** *** ***

آمد بهار خرّم با رنگ و بوی طیب با صد هزار نزهت و آرایش عجیب

شاید که مرد پیر بدین گه شود جوان گیتی بدیل یافت شباب از پی مشیب

چرخ بزرگوار یکی لشکری بکرد لشکرش ابر تیره و باد صبا نقیب

نفاط برق روشن و تندرش طبل زن دیدم هزار خیل و ندیدم چنین مهیب

لطفاً برای خواندن بقیه شعرها به ادامه مطلب بروید.

بهاریه ها- (بخش نخست)

فردوسی

یادآوری: در نظر داریم اشعاری از شاعران و گویندگان فارسی زبان، که موضوع آن بهار و نوروز است تقدیم خوانندگان وبلاگ کنیم. در بخش نخست، ابیات آمده، همگی از چاپ اول شاهنامه ی حکیم ابوالقاسم فردوسی، گزینش شده است.کتاب مزبور در دو مجلّد، به اهتمام دکتر توفیق سبحانی و از سوی انتشارات روزنه در سال 1385انتشار یافته است.

حروف و شماره های آمده، در میان دو کمان، در آخر شعرها، اشاره به جلد و صفحه همان کتاب دارد.

*** *** ***

کنون خورد باید می خوشگوار که می‌بوی مشک آید از جویبار

هوا پر خروش و زمین پر ز جوش خُنُک آنک دل شاد دارد به نوش

درم دارد و نُقل و جام نبید سر گوسفندی تواند برید

مرا نیست فرّخ مر آن را که هست ببخشای بر مردم تنگدست

همه بوستان زیر برگ گلست همه کوه پرلاله و سنبلست

لطفاً برای خواندن بقیه شعرها به ادامه مطلب بروید.

نوروز در شاهنامه

نوشته ی محمد مهدی حسنی

همه ساله بخت تو پیروز باد

همه روزگار تو نوروز باد

یکی از منابع در دست که پيدايش و تسميه نوروز را از آن، برمی گیرند، شاهنامه ی حکیم پاکزاد توس است که به نقل از مرحوم دهخدا، وی داستان پدید آمدن نوروز را در زمان پادشاهي جمشيد می داند. فردوسی به نوبه خود این داستان را از خداي نامک و ديگر کتب و رسايل پهلوي برگرفته است. از اين داستان ها برمي آيد که نوروز به معني روز نو و تازه است، يعني روزي که سال نو بدان آغاز می شود:

به فر کياني يکي تخت ساخت چه مايه بدو گوهر اندرنشاخت
که چون خواستي ديو برداشتي ز هامون به گردون برافراشتي
چو خورشيد تابان ميان هوا نشسته بر او شاه فرمانروا
جهان انجمن شد برِ تخت اوي فرومانده از فره بخت اوي

لطفاً برای خواندن بقیه شعرها به ادامه مطلب بروید.

نوروز به روایت جهانگرد فرانسوی ژان شاردن

(آیین نوروز در دوره صفویه)

نوشته و گزینش: محمد مهدی حسنی

سر انگشت قلم زن چون قلم بشکافید

بن اجزای مقالات و سمر بگشایید (خاقانی)

پارسال مقارن با همین روزهای خجسته، در پستی زیر عنوان " نوروز و مهرگان از زبان جاحظ"، بخشی از ترجمه کتاب "تاج" (التاج في اخلاق الملوک) نوشته جاحظ و به پارسی گردانی،حبیب اله نوبخت را آوردیم، تا با این ترتیب آئین و مناسک نوروزی را از زبان غیر ایرانیان ایران دوست بخوانیم به ویژه اینکه خواندن چنین مشهوداتی ما را از اهمیت تاریخی و پیشنه ی نوروز در میان پدرانمان آگاه می سازد. می خواهم اگر عمر فرصتی بدهد، این کار ، در "چه بگویم" من و شما، سنت شود.

منتخب حاضر، برگرفته از جلد دوم کتاب سیاحتنامه شاردن(ص 360 – 367) است که به خامه ی محمد عباسی پارسی شده و به وسیله موسسه مطبوعاتی امیرکبیر در ده مجلّد، به سال 1335 انتشار یافته و اکنون بسیار نایاب و به لحاظ قیمت مادی گران است

لطفاً برای خواندن بقیه نوشته به ادامه مطلب بروید.